Fixatie en dwangmedicatie
Onder fysieke vrijheidsbeperkende maatregelen (VBM) verstaan we elke handelingsmethode, materiaal of uitrusting aan of in de buurt van het lichaam van de bewoner die deze niet gemakkelijk kan verwijderen en die de bewegingsvrijheid van of de normale toegang tot het lichaam beperkt (naar Evans & Strumpf 1989, Retsas 1998).
Een voorbeeld van fysieke VBM is fixatie (het “vastbinden” van lichaamsdelen aan een vast voorwerp), maar ook: blokkeren van toegangsdeuren, gebruik van pyjama die toegang tot lichaamsdelen verhindert, het fysiek tegenhouden of dwingen van personen, enz.
Binnen Inkendaal streven we naar een fixatiearm beleid waarbij een evenwicht wordt gezocht tussen de veiligheid en de vrijheid van de patiënt. Vanuit deze visie wensen we dan ook het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen tot een minimum te beperken.
Fixatie is een tijdelijke maatregel en de procedure start wanneer er een medisch voorschrift is OF wanneer er door de aard van het gedrag van een patiënt een risico vermoed wordt voor lichamelijk letsel bij de patiënt zelf of anderen. Dit kan zowel actief gedrag zijn dat risico's inhoudt of juist de afwezigheid van adequaat gedrag om risico's te vermijden.
In Revalidatieziekenhuis Inkendaal zijn er geen isolatieruimtes aanwezig.
Bij dit beslissingsproces hanteren wij de volgende 5 pijlers:
- Leg regelmatig contact.
- Leg uit waarom fixatie noodzakelijk is - pas 'informed consent' toe.
- Informeer de patiënt wanneer je komt kijken.
- Informeer de familie en/of vertegenwoordiger zo snel mogelijk over de maatregel en bespreek de motivatie hiertoe.
Welke zijn de noden en vragen van de patiënt - welke gevoelens ervaart de patiënt - welke zijn de bezorgdheden van familie?
Benader de patiënt op regelmatige basis wanneer hij zelf niet naar je kan toekomen; zorg voor afleiding en zinvolle tijdsbesteding; leg regelmatig menselijk contact.
Neem steeds een respectvolle en empathische houding aan - gebruik en rustige stem - reageer kalm - zorg steeds voor de eigen veiligheid.
De genomen maatregelen worden regelmatig in het team besproken en dit wordt in het patiëntendossier genoteerd.
- "Is dit nu nog de juiste fixatie?"
- "Is fixatie nog nodig?"
Tijdens de verzorgingsmomenten worden het fixatiemateriaal en de immobilisatie geëvalueerd.
Binnen Inkendaal zijn de procedures m.b.t. vrijheidsbeperkende maatregelen beschikbaar voor de medewerkers. In de procedures wordt de werkwijze met betrekking tot fixatie duidelijk omschreven. Deze procedures zijn een hulpmiddel om de verpleegkundigen en andere zorgverleners te ondersteunen om op een ethische en professioneel verantwoorde manier om te gaan met de beslissing tot het instellen of opheffen van een vrijheidsbeperkende maatregel.
Dwangmedicatie is medicatie die tegen de wil van de patiënt wordt toegediend.
Doel
Het doel kan verschillen naargelang de situatie, maar toediening dient steeds om therapeutische redenen te gebeuren, bv. de bescherming van de veiligheid van de patiënt of de omgeving.
Beslissing tot toediening
De beslissing om dwangmedicatie toe te dienen, wordt genomen door de behandelend arts. De vraag voor het toedienen van dwangmedicatie kan komen van verschillende zorgverleners op de afdeling.
De beslissing moet gemotiveerd worden aan de patiënt, familie en andere zorgverleners.
Toediening van dwangmedicatie
De toediening kan enkel gebeuren nadat de medicatie door de arts werd voorgeschreven. Deze toediening gebeurt door de verpleegkundige van de afdeling.